Những năm qua, vận động cán bộ, hội viên nông dân tham gia xây dựng, phát triển chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp của những hội nông dân trong nhiều tỉnh thành khác nhau nhằm tham gia phát triển những hình thức kinh tế tập thể trong nông nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao. Trong bài viết này chúng tôi xin giới thiệu đến những bạn về vấn đề này.
Khái niệm chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp
Khái niệm chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp được sử dụng từ lúc bắt đầu thiên niên kỷ mới, chủ yếu là những người làm trong lĩnh vực phát triển nông nghiệp ở những nước đang phát triển. Có thể không có một định nghĩa chính thức được sử dụng, nó thường đề cập đến toàn bộ chuỗi dịch vụ và hàng hoá cần thiết cho sản phẩm nông nghiệp để di chuyển từ nông trại đến những khách hàng cuối cùng.
Trong trung tâm của mô hình chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp là ý tưởng của những thành phần đã liên kết kéo dài thành một chuỗi sản xuất và vận chuyển hàng hoá tới khách hàng thông qua một chuỗi những công việc. Nhưng mà, chuỗi dọc này không có chức năng trong giải pháp và một khía cạnh quan trọng trong việc tiếp cận chuỗi giá trị là nó cũng xem xét những ảnh hưởng ngang trong chuỗi giá trị như là cung cấp nguồn vào và tài chính, sự hỗ trợ mở rộng và thuận lợi môi trường chung. Việc tiếp cận này trở nên có ích, đặc biệt là những nhà tài trợ, trong đó, nó chỉ ra kết quả trong một sự xem xét của tất cả những yếu tố ảnh hưởng đến chức năng của người nông dân để gia nhập đến lợi nhuận thị trường, dẫn đến sự mở rộng những chuỗi can thiệp.
Những định nghĩa trong chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp
Chưa có một định nghĩa chung nào được đưa ra cho ý nghĩa thực sự của chuỗi giá trị nông nghiệp. Ngoài ra một số công ty quảng cáo sử dụng thuật ngữ này mà không có một định nghĩa chính xác hoặc định nghĩa cơ bản để xác định lại những hoạt động đang diễn ra như “chuỗi giá trị” khi từ này càng ngày càng trở nên quen thuộc. Những định nghĩa đã được công bố bao gồm định nghĩa của Ngân hàng Thế giới – World Bank “chuỗi giá trị chi tiết đầy đủ một chuỗi những hoạt động gia tăng thêm giá trị được yêu cầu để mang đến một sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua những giai đoạn của sản xuất, bao gồm sơ chế nguyên liệu thô và những đầu vào khác”, còn UNIDO định nghĩa là “những bên tham gia được liên kết với nhau dọc theo một chuỗi sản xuất, chuyển đổi và mang sản phẩm và dịch vụ tới tay khách hàng cuối cùng thông qua một chuỗi những hoạt động” và CIAT “một chiến lược liên kết giữa một số những tổ chức doanh nghiệp”.
Không có một định nghĩa phổ biến toàn cầu sử dụng, cụm từ “chuỗi giá trị” hiện nay được sử dụng để đề cập đến những loại chuỗi, bao gồm:
- Một thị trường hàng hoá trên quốc tế hoặc vùng. Ví dụ có thể bao gồm “chuỗi giá trị ngô Nam Phi”, “chuỗi giá trị vải cotton toàn cầu” hoặc “chuỗi giá trị cà phê Brazil”.
- Một thị trường hàng hoá của quốc gia hoặc từng địa phương hoặc một hệ thống tiếp thị như là “chuỗi giá trị cà chua Campuchia” hoặc “chuỗi giá trị tôm càng xanh”.
- Một chuỗi cung cấp mà có thể bao trùm cả hai trường hợp trên.
- Một chuỗi cung mở rộng hoặc kênh tiếp thị mà bao gồm tất cả những hoạt động cần thiết để sản xuất sản phẩm, bao gồm thông tin/sự mở rộng, kế hoạch, cung cấp đầu vào và tài chính. Đây có thể là cách được sử dụng phổ biến nhất cho thuật ngữ chuỗi giá trị.
- Một chuỗi chuyên dụng được thiết kế để đáp ứng những yêu cầu của một hoặc một số người mua hạn chế. Cách sử dụng này được xem là trung thành nhất với khái niệm của Porter, nhấn mạnh rằng một chuỗi giá trị được thiết lập để nắm giữ giá trị cho tất cả những bên tham gia bằng cách bao gồm những hoạt động để đáp ứng yêu cầu của những khách hàng hoặc nhà bán lẻ đặc biệt, nhà chế biến và công ty dịch vụ đồ ăn cung cấp những khách hàng đó.
Liên kết người nông dân với những thị trường
Một phần nhỏ chính của công việc phát triển chuỗi giá trị là quan tâm tới những cách liên kết người sản xuất với những công ty và do đó trong những chuỗi giá trị. Trong khi có nhiều ví dụ của sự tương tác đầy đủ những chuỗi giá trị mà không bao gồm những hộ sản xuất nhỏ (ví dụ: Unilever hoạt động công ty chè và những cơ sở chế biến chè ở Kenya và sau đó pha trộn và đóng gói chè ở châu Á trước khi bán nó như Lipton, Brooke Bond hay nhãn hiệu PG Tips, phần lớn của chuỗi giá trị nông nghiệp liên quan đến việc bán hàng cho những công ty từ những nông dân độc lập. Những công ty thường cũng đồng ý hỗ trợ cho nông dân thông qua cung cấp đầu vào, chuẩn bị đất, tư vấn mở rộng và vận chuyển sản phẩm đến những cơ sở của họ.
Trên đây là những thông tin rất hữu ích về chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp. Chúng tôi hi vọng qua đây người nông dân hay những doanh nghiệp có thể hợp tác với nhau hình thành những chuỗi giá trị để có thể mang lại những lợi ích tối đa.
